Zo doorbreek jij een roddelcultuur als leidinggevende (en doe je er zelf niet aan mee)

Thuis, bij de tennisclub, in de trein, maar ook bij het koffieapparaat: roddelen – praten over een ander zonder dat diegene erbij is – komt op allerlei plekken voor. Ook de werkvloer is daar één van. In dit blog gaan we in op de effecten van roddelen op het werk en ontdek je of jij hier als leidinggevende onbewust aan bijdraagt.

Hoewel het bekend staat als kwaadspraak hoeft roddelen niet per definitie slecht te zijn, stelt Hoogleraar dr. Bianca Beersma van de VU met haar onderzoek ‘The bright and dark side of gossip for cooperation in groups’.

Waarom we roddelen

Roddelen: we doen er bijna allemaal aan mee. Roddelen blijkt een noodzakelijke vorm van communicatie dat men inzet om deel uit te maken van de sociale cultuur. Allereerst dient het als emotionele ontlading: door te roddelen uit je opgekropte emoties over een persoon of diens gedrag. Daarnaast wordt roddelen onbewust gebruikt om een groep te beschermen tegen ‘normovertreders’. Hoe minder er over jou gepraat wordt, hoe veiliger jouw positie in de groep aanvoelt. 

Een ander onderzoek ‘Gossip in Organizations. A social network study’ van Ellwardt wijst uit dat roddelen vertrouwensbanden versterkt. Ga maar eens na bij jezelf: met welke collega roddel jij weleens? Grote kans dat je een vriendschap of hechte band hebt opgebouwd met diegene. Bij roddelen geef je vertrouwelijke informatie bloot en dat vraagt vertrouwen. Roddelen is daarnaast een vorm van vermaak en helpt om tijd te doden.

Wat roddelen doet op de werkvloer

Hoewel roddelen relatief onschuldig kan lijken, liegen de negatieve gevolgen van roddelgedrag op het werk er niet om: wanneer de roddelcultuur zo actief is binnen jouw team, kan het leiden tot buitensluiting, pestgedrag en eenzaamheid. Positief roddelen daarentegen – elkaars prestaties complimenteren bijvoorbeeld – draagt bij aan een gezonde organisatiecultuur en je eigen werkgeluk.

Lees ook ons eerdere artikel over de mentale gevolgen van pesten en eenzaamheid op de werkvloer.

Tips om de roddelcultuur op werk te doorbreken

Als leidinggevende zul je roddelgedrag nooit helemaal tegen kunnen gaan. Wel heb je een aantal belangrijke tools in handen waarmee jij vorm kunt geven aan een gezonde dynamiek in jouw team. Hieronder volgen een aantal tips die je hierbij kunnen helpen:

1.   Maak de balans op

Onder een sterkte roddelcultuur heerst vaak een ongezonde cultuur. Er kan sprake zijn van gebrek aan vertrouwen, een te hoge werkdruk of andere redenen. Werp een kritische blik op het huidige organisatiebeleid. Wordt daarin aandacht geschonken aan een roddelcultuur en wordt dit beleid nageleefd? Welk gedrag zie ik daadwerkelijk ontstaan onder collega’s en wat vind ik ervan? Door duidelijk in kaart te brengen hoe de huidige organisatiecultuur in elkaar steekt, kun je vanuit daar kijken naar veranderingen die plaats moeten vinden.

2.  Open het gesprek 

Zodra roddelen schade aanricht aan jouw team moet je ingrijpen. Je kunt medewerkers op het matje roepen, maar het is wellicht effectiever om het hele team aan te spreken zodat je niemand uitsluit. Organiseer een meeting en leg uit dat roddelen een onderwerp is waar je als organisatie aandacht aan schenkt. Dit zal het bewustzijn onder collega’s vergroten en zal ze inspireren om een gemene roddel toch eens vaker in te slikken.

3.  Doe aan zelfreflectie en geef het goede voorbeeld

Als leidinggevende dien je je professioneel op te stellen. Roddelgedrag draagt niet bij aan het vertrouwen. Toch ben je ook mens en kan het zijn dat ook jij weleens roddelt. Durf eerlijk te zijn: in hoeverre ben ik zélf de aanstichter van geroddel of neem ik eraan deel? Vraag zo nodig feedback aan een collega en daag jezelf uit om het roddelen te vervangen door positief gepraat, of door persoonlijk iemand aan te spreken in plaats van negatief praten achter hun rug om.

4.  Train positief roddelen

Waar negatief roddelen misschien vermaak en sensatie meebrengt, heeft positief roddelen een nog veel groter effect. Er zijn talloze manieren hoe dit bevorderend kan werken voor jouw organisatie. Investeer in een training of workshop over dit onderwerp en pluk samen met jouw collega’s de vruchten ervan op de lange termijn.

5.  Normaliseer feedback geven en ontvangen

Roddelen is een makkelijke weg om ontevredenheid te uiten. Toch is het veel eerlijker en constructiever om rechtstreeks feedback te geven aan de persoon in kwestie. Het is misschien niet altijd leuk, maar het bevordert het resultaat en de ander leert ervan. Andersom werkt het ook: hoe gemakkelijker het is om feedback te geven, hoe makkelijker ook om het te ontvangen.

Roddelen opsporen, voorkomen en aanpakken

Het doorbreken van roddelen op het werk kan een enorme bijdrage leveren aan een gezonde organisatiecultuur en het algehele werkgeluk bevorderen.

Ervaren jouw medewerkers mentale klachten als gevolg van roddelen? Ontdek wat wij hierbij kunnen betekenen.

Onze specialisten staan voor je klaar.