- Lees
- HR-Professionals
- Medewerker
- Leidinggevende
Micromanagement: van controledrang naar vertrouwen
Leidinggevenden zijn net zo uniek als hun medewerkers, en hun persoonlijke voorkeuren kunnen leiden tot verschillende leiderschapsstijlen. Soms kan een sterke controledwang echter leiden tot een negatieve werkomgeving. Dit staat bekend als micromanagement. Hoewel micromanagement in bepaalde situaties nuttig kan zijn, is het cruciaal om effectief met deze leiderschapsstijl om te gaan. In dit artikel lees je hoe je de micromanager herkent, welke gevolgen het kan hebben en hoe je er effectief mee omgaat.
Wat is micromanagement?
Micromanagement is een stijl van leidinggeven waarbij een manager het werk van zijn of haar medewerkers in sterke mate controleert. De leidinggevende ziet toe op alle werkzaamheden en heeft moeite met het delegeren van verantwoordelijkheden.
Micromanagement herkennen
- Groot verantwoordelijkheidsgevoel
De micromanager voelt zich voor alles verantwoordelijk en blijft continu over de schouders van medewerkers meekijken om er zeker van te zijn dat alles gaat zoals hij of zij voor ogen heeft.
- Controledrang
Vanwege dat hoge verantwoordelijkheidsgevoel, houdt de manager alle touwtjes strak in handen. De manager wilt constant weten hoe alles ervoor staat en overal goedkeuring aan geven, voordat de volgende stap gezet mag worden. Hij of zij heeft moeite om werk uit handen te geven.
- Oververmoeidheid
Continu toezicht op alles willen houden en je verantwoordelijk voelen vergt veel energie. De micromanager kan hierdoor op den duur zowel lichamelijke als psychische symptomen ervaren van oververmoeidheid. Hierachter schuilt het gevaar voor een burn-out.
Voordelen van micromanagement
Er zijn gevallen waarin micromanagement positief kan uitpakken. We lichten een aantal voordelen toe.
· Persoonsafhankelijk
Micromanagement kan (tijdelijk) worden ingezet om medewerkers te laten groeien. Tijdens een onboardingsproces bijvoorbeeld, kan het voor medewerkers prettig zijn om zo in het werkproces te worden begeleid en ondersteund. Medewerkers krijgen zo direct terugkoppeling bij fouten en daarmee de kans om zich stap voor stap te ontwikkelen. Ook sommige ervaren medewerkers gedijen beter onder delegerend leiderschap.
- Efficiënter werken
Als blijkt dat processen inefficiënt verlopen, dan kan micromanagement inzicht geven in waar het vastloopt. Op die manier maakt micromanagement optimalisatie mogelijk.
- Fouten beperken
Bij projecten die grote impact kunnen hebben op het succes van een organisatie, kan het soms essentieel zijn dat de leidinggevende een scherp oogje in het zeil houdt. Op deze manier kan tijdig worden bijgestuurd als dit nodig is om impactvolle fouten te voorkomen.
- Je pikt signalen sneller op
Doordat je continu over de schouders van medewerkers meekijkt, merk je het op wanneer zij minder goed werk afleveren dan je van ze gewend bent. Zo kun je signalen oppikken dat het even niet zo goed gaat en kun je vroegtijdig actie ondernemen.
Lees ook: in gesprek met een medewerker die het moeilijk heeft.
Nadelen van micromanagement
Hoe goed het advies van een leidinggevende ook bedoeld is, micromanagement kan negatieve effecten hebben zoals de volgende:
- Werkplezier neemt af
Bij micromanagement slaat de balans tussen begeleiding en autonomie door. Dat terwijl autonomie door medewerkers juist als een van de ingrediënten voor betekenisvol werk wordt ervaren. Als mens houden we van het gevoel de touwtjes in handen te hebben. Maar wanneer dat niet lukt, kan het psychisch gevolgen hebben. Zo kan een gevoel van controleverlies uiteindelijk zorgen voor aangeleerde hulpeloosheid, somberheid, angst, en depressie.
- Weinig talentontwikkeling
Micromanagement kan talentontwikkeling onderdrukken doordat medewerkers alleen worden aangemoedigd om zich te richten op wat de manager belangrijk vindt en niet op hun eigen sterke punten. Hierdoor krijgen medewerkers weinig kans om hun unieke talenten te ontwikkelen en te benutten.
- Passieve werkhouding
Micromanagement kan leiden tot een passieve werkhouding. De leidinggevende schept in dat geval lage verwachtingen waarnaar medewerkers zich gaan gedragen. Er is dan sprake van een selffulfilling prophecy. Micromanagement ondermijnt daarmee het zelfvertrouwen van medewerkers, waardoor zij niet leren om zelf verantwoordelijkheid te nemen.
- Productiviteit neemt af
Doordat een micromanager alles controleert, komt de focus te liggen op de details in plaats van op het behalen van de organisatiedoelen. Dat vergt veel meer tijd dan wanneer de manager vrijheid zou geven aan zijn team.
Micromanagement voorkomen
Hoe voorkom je dat je gaat micromanagen als leidinggevende?
- Schep duidelijke verwachtingen
Zorg ervoor dat jouw medewerkers goed op de hoogte zijn van de grotere doelen waar het werk dat zij leveren aan bijdraagt. Wees daarbij zo duidelijk mogelijk over wat, waarom en wanneer er iets moet gebeuren. Zo hoef je als leidinggevende minder te controleren, omdat medewerkers vrij zijn om nieuwe dingen uit te proberen zolang dit bijdraagt aan de gecommuniceerde organisatiedoelen.
- Maak verantwoordelijkheden inzichtelijk
Breng in kaart wat ieders verantwoordelijkheden en taken zijn en houd dat bij. Dit geeft je overzicht. Als blijkt dat het hele team zich aan de afspraken houdt, dan zul je zien dat je eerder geneigd bent om bepaalde taken te delegeren.
- Plan evaluatiemomenten in
Stem samen met je medewerkers evaluatiemomenten af. Op die manier meet je of hun werkzaamheden iets positiefs hebben opgeleverd of niet. Focus je hierbij op het eindresultaat in plaats van de manier waarop het werk gedaan wordt. Dit geeft medewerkers een gevoel van verantwoordelijkheid.
- Zorg voor tweezijdige communicatie
Stel je open op voor feedback en suggesties van medewerkers. Zij hebben wellicht andere ideeën of meningen die positieve resultaten opleveren. Zorg er dan ook voor dat zij weten dat ze hiervoor bij jou altijd terecht kunnen.
Alternatieve stijlen van leiderschap
Als blijkt dat micromanagen negatieve effecten heeft op jou of jouw team, kan het nodig zijn om een andere manier van leidinggeven te hanteren. Bij situationeel leiderschap bijvoorbeeld, pas je de leiderschapsstijl aan aan de specifieke situatie en behoeften van het team. Dit brengt verschillende voordelen met zich mee. Een meer passende leiderschapsstijl kan zo toch helpen om vertrouwen in jouw team te ontwikkelen.
Hoe ga ik om met een micromanager?
Het kan een uitdaging zijn om voor een micromanager te werken. Onderstaande tips bieden je in dat geval handvatten om te voorkomen dat er conflicten ontstaan.
- Ga het gesprek aan met je leidinggevende
Ga na wat de verwachtingen zijn van je leidinggevende en wat hij of zij nodig heeft om vertrouwen in jou als medewerker te krijgen. Toon aan over welke kwaliteiten je beschikt. Bespreek ook waar je behoefte aan hebt, of het nou gaat om meer vertrouwen of meer verantwoordelijkheden.
- Wees proactief
Laat werk niet liggen tot je het krijgt opgedragen, maar ga zelf alvast aan de slag als je ziet dat het moet gebeuren. Informeer je leidinggevende regelmatig over de voortgang van je werk en kaart het aan als er iets misgaat. Als je laat zien dat je proactief bent en zelf verantwoordelijkheid neemt, zal ook een micromanager na verloop van tijd eerder geneigd zijn om je meer vrijheid te geven.
- Stel vragen
Vraag om verduidelijking als je onzeker bent over wat er van je verwacht wordt. Het stellen van vragen toont aan dat je betrokken bent en laat je leidinggevende zien dat je probeert te begrijpen wat er van je wordt verwacht.
- Bewaak je grenzen
Begint micromanagement te lijken op pestgedrag? Overweeg dan om er met een vertrouwenspersoon of HR-professional binnen de organisatie over te praten. Mentale gevolgen van pesten kunnen je werk negatief beïnvloeden.
Samenwerking is belangrijk voor een positieve werkbeleving. Als micromanagement jouw functioneren als leidinggevende of medewerker belemmert, is het belangrijk om het gesprek met de ander aan te gaan, bijvoorbeeld door oplossingsgerichte gespreksvoering. Op die manier kun je begrip krijgen voor elkaar en vertrouwen stellen in elkaar. Goede communicatie creëert zo een positieve sfeer, plezier op het werk en bevordert persoonlijke ontwikkeling.
Hulp bij nodig? Neem contact op en ontdek onze mogelijkheden.